Υποδεχόμαστε το Μάρτη με χελιδονίσματα!

Αυτή την εβδομάδα υποδεχτήκαμε την Άνοιξη και το Μάρτη. διαβάσαμε την "Κατεργαριά του Μάρτη".

Η ΚΑΤΕΡΓΑΡΙΑ ΤΟΥ ΜΑΡΤΗ

Στα πολύ παλιά χρόνια ο Μάρτης ήταν ο πρώτος μήνας του έτους. Μια κατεργαριά όμως που έκαμε σε βάρος των άλλων μηνών που ήταν τα αδέλφια του στάθηκε αιτία για να του πάρει την πρωτοκαθεδρία ο Γενάρης.

«Μια φορά κι έναν καιρό αποφασίσανε οι δώδεκα μήνες να φτιάξουνε κρασί σε ένα βαρέλι ώστε να μπορούν να πίνουν όποτε τους ερχόταν η όρεξη.

Έτσι λοιπόν είπε ο Μάρτης:

- Εγώ θα ρίξω πρώτος μούστο στο βαρέλι για να γίνει κρασί και ύστερα ρίχνετε κι εσείς.

- Καλά, ρίξε εσύ πρώτος του είπαν οι άλλοι.

Ετσι και έγινε. Έριξε πρώτα εκείνος στο βαρέλι το μούστο και ύστερα ακολούθησαν και οι άλλοι μήνες.

Όταν λοιπόν ζυμώθηκε ο μούστος και έγινε το κρασί, είπε πάλι ο Μάρτης.

- Εγώ που έριξα πρώτος το μούστο, πρώτος θ’ αρχίσω και να πίνω.

-Βέβαια, είπαν οι άλλοι, έτσι είναι το σωστό.

Έτσι λοιπόν τρύπησε το βαρέλι στο κάτω μέρος, και άρχισε να πίνει, ως που ήπιε όλο το κρασί και δεν άφησε ούτε στάλα. Κατόπιν ήρθε η σειρά του Απρίλη να πάει να πιεί κρασί. Πηγαίνει και τοβρίσκει άδειο. Θυμώνει, το λέει στους άλλους. Τ’ ακούνε εκείνοι θυμώνουνε και σκέφτωνται τι να κάνουν. Συμφωνούν όλοι λοιπόν να τον τιμωρήσει ο Γενάρης που ήταν και ο μεγαλύτερος αδελφός. Τον πιάνει λοιπόν ο Γενάρης και του τραβάει ένα γερό χέρι ξύλο. Του αφαιρεί και το πρωτείο που είχε, να αρχίζει δηλαδή το έτος κάθε Μάρτη, και έγινε να αρχίζει το έτος από το Γενάρη.

Από τότε όταν ο Μάρτης θυμάται το παιχνίδι που έκανε στα αδέλφια του και τους ήπιε όλο το κρασί, γελάει και ο καιρός ξαστερώνει. Όταν πάλι θυμάται το ξύλο που έφαγε κλαίει και βρέχει».

Η παράδοση, που με μικρές παραλλαγές τη συναντάμε και αλλού είναι αιτιολογική και σκοπεύει στην εξήγηση της ακασταστασίας του καιρού που συνήθως χαρακτηρίζει το Μάρτη.

Μάθαμε την παροιμία

"Μάρτης είναι νάζια κάνει, 

πότε κλαίει και πότε γελάει".

Την εξηγήσαμε και φτιάξαμε μάι μεγάλη κούκλα του Μάρτη που από τη μια γελάει όταν έχει καλό καιρό και από την άλλη καλέι όταν έχει άσχημο καιρό.

 Φτιάξαμε το Μάρτη μας με χάρτινα πιάτα που από τη μια γελάνε και γελάει. και από την άλλη κλαίνε και βρέχει.(Ιδέα συναδέλφου που δε θυμάμαι και παρακαλώ να μου το θυμίσει για να το προσθέσω)

Εικονογραφήσαμε το ποίημα που έγραψα για το Μάρτη και που μπορείτε να το δείτε ΕΔΩ

 Φυσικά φορέσαμε και τα μαρτάκια μας.

Από τη 1η ως τις 31 του Μάρτη, τα παιδιά φορούν στον καρπό του χεριού τους ένα βραχιολάκι, φτιαγμένο από στριμμένη άσπρη και κόκκινη κλωστή, τον Μάρτη ή Μαρτιά. 

Σύμφωνα με τη λαϊκή παράδοση, ο Μάρτης προστατεύει τα πρόσωπα των παιδιών από τον πρώτο ήλιο της Άνοιξης, για να μην καούν. Τον φτιάχνουν την τελευταία μέρα του Φλεβάρη και τον φορούν την πρώτη μέρα του Μάρτη, πριν βγουν από το σπίτι.

Σε μερικές περιοχές ο Μάρτης φοριέται στο μεγάλο δάχτυλο του ποδιού σαν δαχτυλίδι για να μην σκοντάφτει ο κάτοχός του. Το βραχιολάκι αυτό το βγάζουν στο τέλος του μήνα, ή το αφήνουν πάνω στις τριανταφυλλιές όταν δουν το πρώτο χελιδόνι, για να τον πάρουν τα πουλιά και να χτίσουν τη φωλιά τους.

  Διαβάσαμε αυτό το υπέροχο ποίημα για το έθιμο του  "μάρτη" της αγαπημένης μου Ιωάννας Κυρίτση Τζιώτη:

Άσπρη κόκκινη κλωστή

 στάθηκε η αφορμή

την αγάπη να γνωρίσουν

 την φωλιά τους

για να χτίσουν.

Ασπροκόκκινη δεμένη

και στο χέρι τυλιγμένη,

ο παλιός ο μύθος λέει

για τον ήλιο όταν καίει.

Έτσι έκαναν κι αυτά:

έμπλεξαν μες τη φωλιά,

άσπρη - κόκκινη κλωστή

μην τυχόν και τους καεί.

Το' παν σ' όλους και παντού,

 με κλωστές φωλιές να πλέξουν.

Τα όνειρα τους και το δάσος

θέλησαν να προστατέψουν.

 Και αρχίζουμε να ετοιμαζόμαστε για τα χελιδονίσματα:

Φτιάξαμε τη χελιδόνα μας πρώτα πρώτα.

 Ετοιμάσαμε τα καλάθια μας και τις μεγάλες χελιδόνες που θα κρατάνε τα παιδιά και βέβαια μάθαμε τα χελιδονίσματα (τα κάλαντα του Μάρτη).

 Με μεγάλη χαρά και πολύ πολύ κέφι, ξεκινήσαμε από το σχολείο. Μπροστά οι χελιδόνες μας και το στολισμένο καλάθι μας, που είναι γεμάτο μαρτάκια, που τα μοιράσαμε σε όσους συναντούσαμε στο δρόμο, αφού πρώτα μαθαμε  το τραγούδι μας:

Χελιδονάκι πέταξε, 

ηύρε πύργο κι έκατσε 

και χαμοκελάηδησε, 

Μάρτη Μάρτη μου, καλέ.

Μάρτη Μάρτη μου, καλέ 

και Απρίλη δροσερέ,

 κι αν χιονίσεις κι αν κακίσεις, 

πάλι Άνοιξη θ’ ανθίσεις.

Όταν επιστρέψαμε στο σχολείο, σε φύλλο αξιολόγησης καταγράψαμε τις εντυπώσεις μας:

 Και βέβαια στολίσαμε και τα παράθυρά μας ανοιξιάτικα: